Fletnia Pana to zestaw dowolnej liczby piszczałek, z których każda wydaje tylko jeden dźwięk.

Sposób zróżnicowania długości piszczałek determinuje rodzaj uzyskanego szeregu dźwiękowego. Najstarsze polskie fletnie Pana wykonane były z rurek kostnych, jednak na świecie znane są również zabytki ceramiczne, kamienne, trzcinowe lub bambusowe, a także drewniane. Najczęściej łączono piszczałki w ten sposób, że ich górne końce tworzyły poziomą linię, wzdłuż której grający przesuwał usta wydobywając dźwięki. Rurki były zawsze zatkane w dolnych częściach. Istnieje również fletnia Pana składająca się z rurek nie połączonych razem ze sobą, grający trzymał w ręce piszczałki dobierając je wedle tonu.

Skąd nazwa Fletnia Pana/Syrinks/Multanki?

 

Nazwa “fletnia Pana” (lub rzadziej, “syrynga”) przyjęta jest w muzykologii jako nazwa systematyczna, a wywodzi się z legendy greckiej o nimfie Syrinks, która była prześladowana przez bożka Pana. Nimfa przemienia się w wiązankę trzcinową, by uciec przed okazywaną przez Pana miłością. Bożek zrywa kilka trzcin i skleja je woskiem, budując w ten sposób instrument. W polskiej literaturze archeologicznej instrument najczęściej nazywany jest (za Kazimierzem Moszyńskim) multankami.

 

Jak samemu zbudować fletnię Pana DIY?

To dziecinnie proste!  Wystarczy połączyć ze sobą kilka elementów. Zobaczcie krótki filmik, w którym pokazuję jak można wykonać fletnie Pana wspólnie z dzieckiem.

 

Do przygotowania jednego instrumentu potrzebne będą:

• słomki
• taśma izolacyjna, lub  kolorowa taśma klejąca
• taśma klejąca dwustronna
• nożyczki
• ołówek lub długopis
• pęseta
• opcjonalnie: zapalniczka
• opcjonalnie: tekturka lub patyczek do usztywnienia

Wykonanie

– Przytnij wybraną ilość słomek aby uzyskać ciąg różnych długości (Ja staram się przycinać mniej więcej co 2 cm).

-Przy pomocy pęsety naciśnij końcówkę każdej słomki, a drugą ręką podpal ją delikatnie zapalniczka, aby mogła się skleić. W ten sposób każda rurka będzie zamknięta z jednej strony i dźwięk instrumentu będzie intensywny.

-Poukładaj rurki w kolejności od najkrótszej do najdłuższej.

-Jeśli zamierzasz użyć tekturki lub patyczka jako usztywnienia fletni Pana, połóż ten “usztywniacz” na słomkach.

-Sklej instrument taśmą izolacyjną/klejącą wzdłuż krawędzi zadęcia z obu stron instrumentu.

-Przyłóż usta do krawędzi rurek instrumentu i spróbuj wydobyć dźwięk tak, by powietrze mogło uciekać

Jeśli chcesz wykonać instrument z młodszymi dziećmi, możesz pominąć sklejanie słomek zapalniczką, jednak wtedy instrument będzie znacznie cichszy. Możesz też posklejać za dzieci końcówki słomek zapalniczką.