… czyli wpływ grania na instrumentach muzycznych na rozwój dzieci…
Czy jest możliwa nauka muzyki bez instrumentów? – Z tym pytaniem zmagają się nauczyciele w wielu przedszkolach i szkołach w Polsce. Jak zatem uczyć muzyki tylko w teorii?!
Człowiek uczy się muzyki w trzech obszarach poznawczych i teoretycznych:
- Audiacja
- Znajomość zapisu i zasad
- Wykonawstwo instrumentalne
Audiacja to w największym skrócie wewnętrzne słyszenie. Audiacja jest dla muzyki tym, czym myślenie dla mowy. Dotyczy przebiegów muzycznych w kontekście, emocji, interpretacji oraz planów wykonawstwa muzycznego.
Audiacji nie można nabyć natychmiast. Przyswajanie audiowania jest procesem sekwencyjnym. Dlatego ważna jest odpowiednia kolejność działań w procesie uczenia się. Nikt tez nie może nauczyć dzieci audiowania. To proces, który następuje w sposób naturalny. Jeśli dostarczymy jednak dziecku odpowiednią wiedzę i doświadczenie możemy nauczyć je posługiwać się audiacją wynikającą z uzdolnień.
Znajomość zapisu i zasad to piśmienność muzyczna, notacja i wiedza o muzyce.
Wiele osób spiera się, czy znajomość zasad jest potrzebna do nauki muzyki. Ja uważam, że mimo wszystko jest potrzebna, nawet na etapie bardzo małych dzieci. Przecież liter też uczymy się w bardzo młodym wieku, a nikt nie mówi, że nie musimy się uczyć zasad pisania liter. Jeśli uczymy dzieci języka obcego, też uczymy je pisania w tym języku zgodnie z zasadami pisowni. Dlaczego nie uczyć dzieci znajomości zapisu nutowego choćby w najmniejszych podstawach? Czy to zaszkodzi dziecku, że będzie wiedziało, gdzie są wyższe dźwięki a gdzie niższe? Które z nich są krótsze, a które dłuższe?
Ważne, żeby wiedzieć jak przekazać dzieciom tę wiedzę – najlepiej przez zabawę i wspólne muzykowanie. Bo tylko wtedy będą chciały wiedzieć po co im te różne rodzaje nut.
Wykonawstwo instrumentalne – czyli gra na instrumentach muzycznych ma ogromny wpływ na rozwój dzieci:
- usprawnia inteligencję kinestetyczną, co wpływa pozytywnie na koordynację ruchową.
- rozwija umiejętności interpersonalne,
- zwiększa poczucie własnej wartości,
- rozwija motorykę,
- precyzyjność,
- pamięć,
- zdolność improwizacji,
- kreatywność,
- koncentrację,
- zwiększa rozwój systemu nerwowego,
- rozwija umiejętność przetwarzania dużej ilości informacji w krótkim czasie,
- wzmacnia multisensorycznie,
- uczy przetwarzania zapisu nutowego na konkretne dźwięki.
Badania z Northwestern University wykazały, że aby dziecko w pełni wykorzystało korzyści płynące z zajęć muzycznych, nie wystarczy aby tylko słuchało muzykę, ale by było aktywnie zaangażowane w jej tworzenie.
Badania dowiodły, że procesy neuronowe dzieci, które tworzyły muzykę, czyli grały na instrumentach, znacząco się poprawiły w porównaniu dziećmi, które jedynie biernie się przysłuchiwały zajęciom muzycznym. Okazuje się, że duże znaczenie ma faktyczne ‘robienie’ muzyki, czyli granie na instrumentach. Aktywne doświadczanie i zaangażowanie stymulują pracę mózgu.
Jakie obszary jeszcze warto wspierać w procesie uczenia muzyki przeczytacie tutaj:
Dlaczego więc w szkołach i przedszkolach brakuje instrumentów?
Skoro nauka gry na instrumentach jest taka ważna, to dlaczego w placówkach edukacyjnych brakuje nadal instrumentów muzycznych?
Jako nauczyciel muzyki nie wyobrażam sobie prowadzenia zajęć z muzyki bez choćby podstawowych instrumentów niemelodycznych. Instrumentarium Orffa jest przydatne również jako pomoc dydaktyczna na innych zajęciach w przedszkolu czy w szkole.
Nie mówię już o pianinie, czy gitarze dla nauczyciela muzyki. Brak podstawowych instrumentów burzy nam obraz amerykańskich szkół często przedstawianych w filmach, gdzie na lekcji muzyki każdy uczeń ma inny instrument melodyczny, a cała klasa tworzy orkiestrę.
Dlaczego brakuje nam instrumentów?
Powody są dwa: brak świadomości i brak finansów.
Często dyrektorzy i nauczyciele nie wiedzą, o tym, że bez instrumentów muzycznych nie da się uczyć dzieci muzyki i inwestują niestety w inne pomoce dydaktyczne. Warto więc uświadamiać i prosić o możliwość zakupienia niezbędnych instrumentów.
Drugim powodem jest brak możliwości finansowych. Nawet najprostsze instrumenty niemelodyczne kosztują niemało, a jeśli chcemy wyposażyć całą klasę w różne instrumenty to koszt takiej inwestycji jeszcze wzrasta. Zawsze można zacząć od najtańszych klawesów, czy marakasów i z czasem (za pół roku, czy za rok) próbować kompletować więcej rodzajów instrumentów.
Jeśli zakup instrumentów nie wchodzi w grę, polecam własnoręczne wykonanie instrumentów muzycznych. Dzieci uwielbiają tego rodzaju prace plastyczne a przy okazji poznają budowę instrumentów oraz dowiadują się jak powstaje dźwięk.
Jak własnoręcznie wykonać instrumenty muzyczne dowiecie się w zakładce DIY – SAM ZRÓB INSTRUMENT.
